Çek, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre düzenlenmiş, kıymetli evrak niteliğinde olan bir ödeme aracıdır.
Bir belgenin çek hüknümde olabilmesi için, üzerinde mevcut olan metinde ÇEK ibaresinin geçmesi zorunludur. Türkçe ‘den başka bir dilde yazılmışsa, kullanılan dilde ÇEK kelimesine karşılık gelen kelimenin mevcut olması gerekir.
Çekte 3 taraf bulunmaktadır:
-KEŞİDECİ: Çeki düzenleyen kişidir.
-MUHATAP: Çeki ödeyecek olan banka şubesidir.
-HAMİL: çekte alacaklı olan, çeki elinde bulunduran kişidir.
Bunlar dışında, hamil çeki ciro edip bir başkasıne vermişse, yani çek el değiştirmişse çekten alacaklı olan bu kimseye CİRANTA denir.
Çekin ödenmesi, yani bedelinin nakden alınması için bankaya yapılan bildirime İBRAZ denir.
Bankada hesabı bulunan bir kişi, hesabının bulunduğu bankanın düzenlemiş olduğu çekleri kullanarak istediği kişiye ödeme yapabilir.
Çek, görüldüğünde ödemeyi sağlayan bir araçtır yani çekte vade bulunmamaktadır. Ancak ülkemizde çekler, vadeli olarak kullanılmaktadır ve ticari etik olarak ödemenin alınması için vade gününün beklenmesi gerekmektedir. Bilindiği gibi çekin üzerinde vadesi yazılıdır. Çekte, bu vade yazılmamışsa, çek geçersizdir. Çek iki kişi arasında yapılan bir ödeme şekli olmadığından çekin ödenmesi için bankaya ibrazı zorunludur. Hamil taraf, çekin ibraz süresini kaçırırsa ödenmeyen çek için icra takibi yapılamaz.
Çekin ibraz süreleri değişiklik göstermektedir. Çekin düzenlendiği yer, ibraz süresi için belirleyici faktördür. Çek, düzenlendiği yerde ödenecekse, 10 günlük ibraz süresi vardır. Çek, düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecekse, 30 günlük ibraz süresi vardır. Eğer düzenleme yeri ile ödeme yeri farklı kıtalar üzerindeyse ibraz süresi 90 gündür.
Çek, tamamen ödenemiyorsa yani çek karşılıksız çıkmışsa, hamil olan kişi, yasal yükümlülük bedelini bankadan talep edebilir ve 6 ay içinde Cumhuriyet Başsavcılığına başvuruda bulunur. Karşılıksız çek keşide eden kişiye çek düzenleme yasağı getirilir.
